Δασικές πυρκαγιές: το σημαντικότερο αίτιο η απουσία ενιαίου φορέα δασοπροστασίας

Του Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου MSC, ιδιώτη μελετητή Κώστα Πασβάντη

Το σημαντικότερο αίτιο για τις καταστροφές που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια από τις πυρκαγιές στη χώρα μας είναι η μη ύπαρξη ενιαίου φορέα δασοπροστασίας. Η αλυσίδα “Πρόληψη-Καταστολή-Αποκατάσταση” έχει διαρρηχθεί από το 1998 με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε άλλη υπεύθυνη υπηρεσία για την πρόληψη (Δασική) και άλλη για την κατάσβεση (Πυροσβεστική), ενώ και τα χρήματα που επενδύονται για πρόληψη είναι πλέον ελάχιστα (μόνο φέτος έδωσαν σε συγκεκριμένες περιοχές), ειδικά σε αναλογία με αυτά που δαπανούνται για την πυρόσβεση.

Επίσης σε μεγάλο βαθμό οι καταστροφές από τις πυρκαγιές οφείλονται στα προβλήματα που υπάρχουν από τη διαχείριση των δασών και των φυσικών οικοσυστημάτων όπως, αλλαγή τρόπου ή έλλειψη διαχείρισης λόγω υποστελεχωμένων δασικών υπηρεσιών και συσσώρευση βιομάζας, μείωση δασεργατικού δυναμικού, μείωση εκτατικής κτηνοτροφίας, και γενικότερα εγκατάλειψη της υπαίθρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι, όσο υπήρχαν ενεργοί παραδασόβιοι πληθυσμοί οι πυρκαγιές ήταν λιγότερες, λόγω κάλυψης ατομικών αναγκών ξυλείας για το χειμώνα, βόσκησης από τα ζώα και άμεσης επέμβασης στο ξεκίνημα της φωτιάς. *(Στην Αττική σήμερα έχουμε “αστούς” μέσα στα δάση).

Οι δασικοί τα κατάφερναν καλύτερα στις φωτιές ;Ναι οι τότε δασικοί ήξεραν να σβήνουν φωτιές και με μικρότερο κόστος γιατί ήξεραν το βουνό αλλά τα παλαιοτέρα χρόνια και προσωπικό υπήρχε και κόσμος στα χωριά υπήρχε και διαχείριση γινόταν στο δάσος. Ο Δασάρχης ήξερε τη περιοχή της ευθύνης του κυρίως από τη διαχείριση, ποιες περιοχές είναι «επικίνδυνες» κτλ (δεν τυραννιόταν άδικα, εκτιμούσε που να «πιάσει» τη φωτιά, εφάρμοζε αντιπύρ κ.α.) και μπορούσε να επιστρατεύσει κατοίκους, δασικούς συνεταιρισμούς και «μηχανηματάδες». Ακόμα επειδή είχε και την πρόληψη και την καταστολή φρόντιζε να μην υπάρχει συσσωρευμένη βιομάζα.

*Οι δασικές υπηρεσίες σήμερα είναι υποστελεχομένες (σήμερα υπάρχει Δασαρχείο χωρίς δασολόγο) και οι πυρκαγιές δεν μπορούν να επανέλθουν σε αυτές με τις παρούσες συνθήκες, ενώ όσοι ήξεραν να σβήνουν φωτιές έχουν βγει στη σύνταξη και η γνώση τους χάθηκε.

Υ.Γ. Στην πατρίδα του Στυλιανίδη (Κύπρο) οι δασικές πυρκαγιές αντιμετωπίζονται από το τμήμα δασών, όπως σχεδόν παντού.

Τι μπορεί να γίνει άμεσα;

Στην παρούσα φάση το μόνο που μπορεί να γίνει είναι ανά Π.Ε. να αναλάβει ένας και μόνο συντονιστής για τις δασικές πυρκαγιές (όπου πολλές μαμές βγαίνει το παιδί στραβό, αν και στην Ελλάδα γίνεται για να μη φταίει κανείς) ή συνταξιούχος δασάρχης ή δασολόγος της πυροσβεστικής και ότι καταφέρει. Ούτως ή άλλως χειρότερα δύσκολα γίνεται. Επίσης αφού αντικειμενικά έχουμε πρόβλημα με την καταστολή πρέπει να γίνει πιο «επιθετική» διαχείριση των δασών με αφαίρεση βιομάζας και παραγωγή μέχρι και πέλλετ.

Τι Θα γίνει ;Θα επικαλεστούν την κλιματική αλλαγή, πράκτορες κτλ και δε θα γίνει τίποτα. Του χρόνου πάλι τα ίδια θα λέμε.

Ο Κώστας Πασβάντης διατηρεί μελετητικό γραφείο στην Ελευθερούπολη Καβάλας.