Καταθέτω πρόταση για τη δημιουργία «ενιαίου φορέα διαχείρισης του ελαιολάδου της Θράκης» (ή και ευρύτερα της ΠΑΜΘ) με τις παρακατω διευκρινίσεις
Η δημιουργία του φορέα δεν θεωρώ οτι είναι θέμα της Επιτροπης , όμως μπορεί να ενθαρύνει μια τέτοια δράση και να βοηθήσει με :
* την παροχή νομικών συμβουλών σχετικά με τη νομική μορφή που μπορεί να έχει ο φορέας
* την ανάθεση εξειδικευμένης έρευνας γαι το ελαιόλαδο και τις ελιές της περιοχής ( όπως αναλυτικά περιγράφω στη συνέχεια)
* την κάλυψη δαπάνης των 2-3 πρώτων ετών ( μετα τη δημιουργία του ) για την παροχή τεχνικών συμβουλών
Η υγειονομική κρίση , κάποια στιγμή θα περάσει και θα βρεθούμε μπροστά σε μια αρκετά δύσκολη, την οικονομική κρίση , με ύφεση και ανεργία .
Η κρίση και οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις της , μας ωθούν να συζητήσουμε για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο .
Το μεγάλο οικονομικό πλήγμα στον Τουρισμό ανέδειξε μια από τις στρεβλώσεις των πολλών τελευταίων ετών , την υπερβολική και σε επικίνδυνο βαθμό εξάρτηση – μέχρι και 30%- της ελληνικής οικονομίας από το τουρισμό .
Αυτό ελπίζω να μας βοηθήσει να καταλάβουμε ,ότι δεν μπορούμε να βασιζόμαστε κυρίως στον τουρισμό , ότι δεν πρέπει να είμαστε κυρίως χώρα διακοπών αλλά ότι πρέπει να αναπτυχθούμε σφαιρικάμε έμφαση στις παραγωγικές διαδικασίες .
Χρειαζόμαστε τον ποιοτικό τουρισμό αλλά χρειαζόμαστε και τον αγροτικό τομέα και τη βιομηχανία και τη μεταποίηση σε μια ισορροπη ανάπτυξη.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία μας , ίσως να μη ήταν τόσο σοβαρές αν η αγροτική μας οικονομία είχε τη θέση που της άρμοζε , γιατί η γεωργία μας δεν έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές της , έχουμε πολλούς διατροφικούς θησαυρούς , που μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε .
Επειδή , όπως ξέρουμε «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», πάνω στο πλαίσιο αυτό και με τη σκέψη για ένα καλύτερο αύριο ( που πρέπει βέβαια να προετοιμάσουμε σωστά) , για τη γεωργία της περιοχής μας ιδιαίτερα , θεωρώ αναγκαίο να ξεκινήσει από τους ανθρώπους της παραγωγής στην περιφέρειά μας , μια σοβαρή συζήτηση για τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης του ελαιολάδου μας , με βασικους στόχους την εμφιάλωση του παραγόμενου ελαιόλαδου και τον εξαγωγικό προσανατολισμό , υπο μια ενιαία ονομασία γεωγραφικής ένδειξης .
Με το σκεπτικό οτι η ισχύς βρίσκεται στην ένωση των δυνάμεων, μέσα στη γενικότερη κρίση αλλά και τα ειδικά προβλήματα των ελαιοπαραγωγών , ο ενιαίος φορέας μπορεί – με τη βοήθεια αρμόδιων φορέων και ειδικών – να αποτελέσει μια προστατευτική ομπρέλα και να ανοίξει καινούργιους δρόμους ,να διορθώσει λάθη στην παραγωγική διαδικασία , να συμπληρώσει κενά , να εισάγει καινοτομίες και να μπορέσει να βγάλει το ελαιόλαδό της περιφέρειάς μας από την αφάνεια και να το τοποθετήσει στη θέση που του αξίζει , τόσο στην εσωτερική όσο κυρίως στην αγορά του εξωτερικού , διότι θα μπορεί , συγκεντρώνοντας ένα σημαντικό όγκο ασφαλούς και άριστης ποιότητας ελαιολάδου , να έχει σταθερή παρουσία και να τροφοδοτεί ομαλά την αγορά .
Το βασικό ερώτημα δεν είναι αν μπορεί να γίνει αλλά αν θέλουμε να γίνει ?
Αν δεν βρούμε ανθρώπους που θα πιστέψουν στο εγχείρημα και κυρίως να το εφαρμόσουν – για να μπορέσουμε να σώσουμε ότι σώζεται , θα εξακολουθούμε να βλέπουμε τις τιμές παραγωγού να διαμορφώνονται κάτω του κόστους και να «βολοδέρνουν» από τα 1,60 € το λαμπάντε έως 2,60 € το έξτρα και να μαίνεται ο ελληνοελληνικός πόλεμος των τιμών .
Θα εξακολουθούμε να βλέπουμε το 75% του ελαιολάδου μας να διακινείται χύμα , είτε στους 15κιλους τενεκέδες , είτε να το αγοράζουν χύμα οι Ιταλοί , ενώ η τιμή καταναλωτή για το καλό ελαιόλαδο θα πετάει στα 5 – 7 €/λίτρο στα ράφια – ακόμα και στο ραφινέ – το εξευγενισμένο δηλαδή που κυκλοφορεί υπό την μάλλον παραπλανητική ένδειξη «κλασικό ελαιόλαδο» .
Αν όμως θέλουμε να γίνει ο ενιαίος φορέας και υπάρχει η απαραίτητη συναίνεση συνεταιρισμών και ελαιοπαραγωγών , αυτό μπορεί να αποτελέσει τη σωστή βάση για να ξεκινήσει η συζήτηση δημιουργίας του ενιαίου φορέα διαχείρισης ΠΑΜΘ , που θα περιλαμβάνει την αναλυτική και επιστημονική παρουσίαση και τεκμηρίωση σε ότι αφορά τη δράση του .
Είναι δεδομένο ότι στην περιφέρειά μας έχουν φυτευτεί χιλιάδες ελαιόδεντρα τα τελευταία χρόνια με έναν τρόπο άναρχο , χωρίς σχέδιο και με άγνωστη προοπτική , κατά ένα μέρος για οικογενειακή κατανάλωση και κατά το μεγαλύτερο για διακίνηση σε 15κιλους τενεκέδες μεταφοράς .
Αρκετές από τις νέες ελαιοφυτείες έχουν ήδη μπεί στην παραγωγή και πολλές θα μπουν τα επόμενα χρόνια , άρα η παραγωγή ελαιολάδου μας θα αυξηθεί σημαντικά ,άρα και ο ανταγωνισμός και η πίεση για καλύτερες τιμές
Σαν πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ενιαίας διαχείρισης στην περιοχή μας , για να ξέρουμε τι έχουμε , θεωρώ αναγκαίο και προτείνω να γίνει μια σχετική εξειδικευμένη έρευνα , που θα καταλήξει σε επιστημονική τεκμηρίωση , σχετικά με την ποιότητα του ελαιόλαδου της περιφέρειας , τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ,το βιοδραστικό του περιεχόμενο , την πιθανή μοναδικότητά του , τόσο για το ελαιόλαδο όσο και για τις επιτραπέζιες ελιές μας , αλλά και για την εμπορική αξιοποίηση των παραπροϊόντων της ελαιοποίησης , που μπορούν να αποτελέσουν και τη βάση για την ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων
Αυτά θα βοηθήσουν σημαντικά στο να αποκτήσουν τα προϊόντα της ελιάς καλό όνομα και διεθνή αναγνωρισιμότητα , να βγούν από την αφάνεια και να ενισχυθεί ο ελαιοκομικός και αγροδιατροφικός τομέας της περιφέρειάς .
Την εξειδικευμένη αυτή έρευνα υπό την αιγίδα της περιφέρειας ΑΜΘ , μπορούν να αναλάβουν Πανεπιστημιακά Τμήματα και Εργαστήρια του Δημοκρίτιου Παν/μιου και ο ΕΛΓΟ –Δήμητρα το παλιό ΕΘΙΑΓΕ και μέσα σε 2-3 χρόνια , θα έχουμε στοιχεία και από καλές και από δύσκολες χρονιές
Θέματα έρευνας μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν τα παρακάτω
- Διερευνηση δυνατοτήτων δημιουργίας δικτύων διανομής ή συνεργασίας με ήδη υπάρχοντα .
- Η ανάδειξη της ποιότητας του ελαιολάδου της περιφέρειάς μας . Όπως ξέρουμε οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής μας , μας υποχρεώνουν να συγκομίζουμε και να ελαιοποιούμε νωρίς – αρχίζουμε το 3ο 10ήμερο του Οκτωβρίου και τελειώνουμε μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Δεκεμβρίου .
- Οι μετρήσεις – οταν ακολουθούνται οι οδηγίες – δείχνουν ελάχιστη οξύτητα πράγμα που σημαίνει ότι το ελαιόλαδό μας ανήκει κατά ένα μέρος στα αγουρέλαια – οι πρώτες ελαιοποιήσεις – και το υπόλοιπο στην κατηγορία «έξτρα παρθένο» – αυτό όμως δεν αρκεί να το λέμε πρέπει να τεκμηριώνεται , όπως προβλέπεται .
- Η χαρτογράφηση των πολλών ποικιλιών ελιάς , της προσαρμοστικότητάς τους και των παραγόμενων ποιοτήτων ελαιολάδου κατά περιοχή , να αναλυθούν σχετικά με το περιεχόμενό τους σε φαινόλες , βιταμίνες , μονοακόρεστα , πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και λοιπές ωφέλιμες ενώσεις και να εξεταστεί κατά πόσο αυτές μπορεί να προσδώσουν τον ισχυρισμό υγείας με βάση τον κανονισμό 432/2012 της ευρωπαϊκής επιτροπής
- Αντικείμενο έρευνας πρέπει να αποτελέσουν η επίδραση διαφόρων αγρονομικών παραγόντων αλλά και παραμέτρων ελαιοποίησης στο βιοδραστικό περιεχόμενο , με σκοπό να καθοδηγηθούν οι παραγωγοί και να βελτιωθεί η θρεπτική αξία του παραγόμενου ελαιολάδου. , όπως είναι το είδος της καλλιέργειας ( συμβατική ή βιολογική ) , το στάδιο ωρίμανσης του ελαιόκαρπου κατά τη συγκομιδή , η άρδευση , η λίπανση , η φυτοπροστασία , ο τρόπος συγκομιδής , τα μέσα αποθήκευσης και μεταφοράς ( τελάρα ή διαφόρων ειδών σακιά ) και βέβαια το κρίσιμο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την συγκομιδή μέχρι τη μεταφορά και την ελαιοποίηση – και όλα αυτά να κοινοποιηθούν γραπτώς στους ελαιοπαραγωγούς , ώστε να προκύψει από την εφαρμογή τους πραγματική βελτίωση προς τη σωστή κατεύθυνση .
- Να εξεταστεί η επίδραση του είδους του ελαιοτριβείου – αν είναι 2 ή 3 φάσεων – στα υψηλής διατροφικής αξίας ευαίσθητα θρεπτικά συστατικά του παραγόμενου ελαιολάδου και συγκεκριμένα ο σωστός χρόνος μάλαξης της ελαιοζύμης , η θερμοκρασία κατά τη μάλαξη αλλά και η θερμοκρασία στον διαχωριστήρα , με σκοπό να διορθωθούν τυχόν λάθη και
- Να εξεταστεί το βιοδραστικο περιεχόμενο των παραπροϊόντων ελαιοποίησης , όπως είναι τα φύλλα ελιάς, ο κατσίγαρος ( τα υγρά απόβλητα των τριφασικών ελαιοτριβείων που περιέχουν πολύτιμες ουσίες ) και ο ελαιοπυρήνας , με στόχο να εκτιμηθεί η δυνατότητα σχεδιασμού και ανάπτυξης και άλλων προϊόντων όπως σαπούνια και καλλυντικά
Η ελληνική ελαιοκομία έχει ανάγκη από ένα σοβαρό διαχρονικό σχέδιο δράσης και όχι από καλή διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων – το μοίρασμα χρημάτων , διέφθειρε και απονέκρωσε ένα σημαντικό μέρος του παραγωγικού μας ιστού και βέβαια , ως εύκολη λύση , ικανοποίησε και ικανοποιεί όσους δεν ενδιαφέρονται για την πραγματική παραγωγή και την αγορά .
Τα προβλήματα της ελληνικής ελαιοκομίας είναι «δικά μας ελληνικά προβλήματα» και είναι αποτέλεσμα των δικών μας καθυστερήσεων και λαθών για τη διόρθωση των οποίων , χρειάζεται δράση .
Ελπίζω η πρότασή μου να βοηθήσει . Φιλικά Μπουντας Κωνσταντινος Γεωπόνος