Η Δυτική Ελλάδα έχει μοναδική ομορφιά, εξαιρετικούς ανθρώπους ,απίστευτη ομορφιά ενώ η ιστορία της δένει αρμονικά με το σήμερα. Η Ροή βρέθηκε πρόσφατα στη Φλώρινα και την Καστοριά στα πλαίσια ενός ταξιδιού παρουσίασης σημαντικών ταξιδιωτικών εμπειριών από τη Βόρεια Ελλάδα. Οι μέρες και τα τοπία που καταγράψαμε πραγματικά πανέμορφα.
Φλώρινα -Πρέσπες
Ένα υπέροχο φυσικό τοπίο που διατρέχεται από έξι πανέμορφες λίμνες (Βεγορίτιδα, λίμνη των Πετρών, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα), παραλίμνια χωριά με εικόνες και μνημεία που χάνονται στα βάθη του χρόνου, πέτρινοι διατηρητέοι οικισμοί και μια πρωτεύουσα που επίσης χαρακτηρίζεται έντονα από το υγρό στοιχείο συνθέτουν το «αγγελοπουλικό» τοπίο της περιοχής της Φλώρινας, της περιοχής που ενέπνευσε τον αξέχαστο σκηνοθέτη να υμνήσει την ομορφιά και την ζωή.
Η πόλη είναι από μόνη της ένα κινηματογραφικό σκηνικό που σε ταξιδεύει στο χρόνο ,σε μία άλλη εποχή ομορφιάς ,πλούτου αλλά και παθών που την έχουν σημαδέψει .Ο Σακουλέβας που την διαπερνά της δίνει ζωή αφού συγκεντρώνει γύρω του καφετέριες και φυσικά νεανική ζωή .Ορμητικός και πανέμορφος είναι σημείο αναφοράς για την πόλη .
Η πόλη της Φλώρινας γνώρισε έντονη πολιτιστική ανάπτυξη γύρω στο 1893, όταν έγινε η σιδηροδρομική της σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη και η ακμή αυτή αντικατοπτρίζεται θαυμάσια στα εκλεκτικιστικά κτήρια των αρχών του 20ού αιώνα.
Η περιήγηση φυσικά περιλαμβάνει το Αρχαιολογικό Μουσείο ενώ σε ένα από τα παλιά κτήρια του σταθμού στεγάζεται η Πινακοθήκη, όπου εκτίθενται έργα Φλωριναίων δημιουργών. Από την οδό Ιωάννου Άρτη ξεκινά ο Σακουλέβας. Στην αριστερή πλευρά του ποταμού μπορεί κανείς να θαυμάσει το 2ο Δημοτικό Σχολείο, το σπίτι του Τέγου Σαπουντζή (ο πρώτος Δημάρχος της πόλης, 1912), εργαστήρια δύο Φλωριναίων ζωγράφων, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το σπίτι του Βογιατζή όπου γυρίστηκαν αρκετές σκηνές της ταινίας «ο Μελισσοκόμος». Απέναντι στέκει ακόμη το τριώροφο σπίτι του «Πέιου», ένα από τα παλαιότερα παραδοσιακά αρχοντικά της πόλης. Η περιήγησή συνεχίζεται στην Πλατεία Δικαιοσύνης με τα περιποιημένα δημόσια κτήρια, τις εγκαταλειμμένες παλιές φυλακές και το τουρκικό λουτρό (χαμάμ).
Εμείς δοκιμάσαμε εκπληκτικές τοπικές γεύσεις στο “ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ” πάνω στο ποτάμι αλλά και στον “Αποσπερίτη ” δίπλα στην κεντρική πλατεία .
Οι πιπεριές Φλωρίνης μαγειρεμένες αλλά και σάλτσα αποτελούν τον κεντρικό γευστικό “λίθο” της Φλωρινώτικης γαστρονομίας .Τα γλυκά “Βείκου” μοναδικά και πρέπει πριν φύγει κανείς από την πόλη να τα δοκιμάσει και να προμηθευτεί…Γλυκό κολοκύθι πήραμε εμείς …
Πρέσπες -Άγιος Αχίλλειος
Οι Πρέσπες είναι ένα τοπίο μοναδικό και απόκοσμο τόσο όμορφο που κόβει την ανάσα .Η πρόσβαση γίνεται μέσω Πισωδερίου όπου λειτουργεί σύγχρονο Χιονοδρομικό Κέντρο ενώ το χωριό διαθέτει ξενώνες για τους λάτρεις του σκι και φυσικά ταβέρνες.
Από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ευρώπης, οι Πρέσπες θεωρούνται ως ο επίγειος παράδεισος των μεταναστευτικών πουλιών και όχι μόνο. Εκατοντάδες είδη, πολλά μάλιστα υπό εξαφάνιση, φωλιάζουν και αναπαράγονται εδώ, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι αργυροπελεκάνοι, οι κορμοράνοι και οι ερωδιοί. Εφοδιαστείτε με το δικό σας κατάλληλο εξοπλισμό για παρατήρηση ή επισκεφθείτε το Παρατηρητήριο όπου μέλη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας θα σας δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τα πουλιά και θα σας δανείσουν το τηλεσκόπιό τους για να τα παρατηρήσετε.
Μετρά από περίπου μία ώρα διαδρομή μεσα στο βουνό φτάσαμε στην Μικρή Πρέσπα και στο νησάκι της τον Άγιο Αχίλλειο .Θαυμάσαμε τα ερείπια της υπερχιλιετούς τρίκλιτης Βασιλικής που έχτισε ο Αυτοκράτωρ Σαμουήλ των Βουλγάρων ενώ γευτήκαμε τηγανιτή πέστροφα και μοναδικό γριβάδι στα κάρβουνα στη μοναδική ταβέρνα του νησιού έχοντας την εκπληκτική θέα της Μικρής Πρέσπας .Φυσικά προμηθευτήκαμε φασόλια από τους παραγωγούς στην είσοδο της γέφυρας…
Στο τέλος της περιήγησής Μας, οι παραδοσιακοί οικισμοί των Ψαράδων και του Αγίου Γερμανού αποτέλεσαν φιλόξενες στάσεις με μοναδικής αρχιτεκτονικής σπίτια
Νυμφαίο -Αρκτούρος
Οι αποστάσεις λόγω του ορεινού ανάγλυφου είναι μεγάλες οπότε το μοναδικό Νυμφαίο και ο Αρκτούρος αλλά και το Καταφύγιο του Λύκου -Λύγκα πρέπει να αποτελέσουν αυτοτελείς προορισμούς μίας ξεχωριστής μέρας.
ο Νυμφαίο, του οποίου η αρχική ονομασία ήταν Νιβεάστα (σημαίνει νύμφη στα Βλάχικα), γνώρισε ιδιαίτερη οικονομική ανάπτυξη από τον 18ο αιώνα έως τις αρχές του 20ού, όταν ήταν γνωστό και ως το «πέτρινο στολίδι της Μακεδονίας». Αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας όλων των Βαλκανίων, με τους Νεβεσκιώτες εμπόρους να εξαπλώνονται τόσο προς τη Δύση, όσο και προς την Ανατολή.
Το χωριό πρωτοκατοικήθηκε το 1385 και από τότε κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της Φλώρινας. Μπορεί κάποια εποχή οι περισσότεροι κάτοικοί του να το εγκατέλειψαν και να στράφηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα, όμως από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 αναγεννήθηκε, ζωντανεύοντας χάρη στη συμβολή σημαντικών ατόμων που κατάγονται από εκεί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο τότε πρόεδρός του Νικόλαος Μέρτζος, αλλά και η οικογένεια Μπουτάρη –με τον Γιάννη Μπουτάρη σε ρόλο μπροστάρη. Από τότε έχει γίνει τουριστικός πόλος έλξης.
Ίσως το ωραιότερο πέτρινο χωριό της χώρας, το Νυμφαίο ξεχωρίζει χάρη στα αρχοντόσπιτά του: αν μπορέσετε, αξίζει να επισκεφθείτε κάποιο από αυτά, θαυμάζοντας τα παλιά έπιπλα, τους οντάδες και τα ζωγραφιστά ταβάνια. Έτσι δε όπως προβάλλει αμέσως μετά την ανάβαση μέσω ενός βουνίσιου δρόμου γεμάτου στροφές, πραγματικά σου κόβει την ανάσα. Η δε είσοδός του χαρακτηρίζεται από ένα τοξωτό ξύλινο γεφυράκι, το οποίο ενώνει δύο εντυπωσιακά αρχοντικά.
Μπορεί κανείς να μείνει στα ομαδικά ανακαινισμένα αρχοντικά ή να περιηγηθεί στο χωριόι και να φάει στις μοναδικές και φημισμένες ταβέρνες του.Εμείς σταθήκαμε στο καφέ “ΕΝΤΕΡΝΈ” και δοκιμάσαμε τσουκνιδόπιτα και μία θεϊκή lemon pie .
Περπατώντας 400 μ από το Νυμφαίο φτάνει κανείς στο καταφύγιο του Αρκτούρου .Ο Αρκτούρος είναι μία αστική, μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική, περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992 κι έχει ως στόχο την προστασία της άγριας πανίδας και του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Αφορμή της ίδρυσης του ήταν η ανάγκη εύρεσης άμεσης λύσης στο τότε διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα της αιχμαλωσίας αρκούδων αλλά και λύκων. Μια αφορμή που οδήγησε σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσεων και ενεργειών.
Σήμερα σε μία περιφραγμένη έκταση 70 στρεμμάτων φιλοξενεί 25 αρκούδες που είτε ήταν “χορεύτριες” είτε σε ζωολογικούς κήπους είτε μικρά που έχασαν νωρίς τη μητέρα τους και δεν μπορούν να ζήσουν πλέον αυτόνομα στη φύση .Περιηγηθήκαμε και είδαμε από απόσταση λίγων μόλις μέτρων πολλές αρκούδες που πλέον δεν ενοχλούνται από την ανθρώπινη παρουσία …
Στο κατέβασμα στάση και στο Καταφύγιο του Λύκου Λύγκα όπου φιλοξενούνται 10 λύκοι ,3 λευκοί από τον Καναδά και μία ε\οικογένεια Λύγκα 4 ατόμων .Η εμπειρία εκπληκτική φυσικά και ταυτόχρονα σεβασμός στην μοναδική δουλειά των εθελοντών που παλεύουν χρόνια τώρα να κρατήσουν ζωντανή αυτή τη μοναδική άγρια πανίδα της χώρας.
Καστοριά
Η Καστοριά είναι ένας από του 13 νομούς της Μακεδονίας. Βρίσκεται στις ΒΔ παρυφές της Δ. Μακεδονίας, και συνορεύει με την Αλβανία και τους νομούς Φλώρινας, Κοζάνης, Γρεβενών και Ιωαννίνων.
Η περιοχή, με τις ανεξάντλητες φυσικές καλλονές, την πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα επιβλητικά αρχοντικά, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα ιστορικά μνημεία και τις μεσαιωνικές και βυζαντινές εκκλησίες, συγκεντρώνει τα βλέμματα πολλών επισκεπτών, ιδίως τους χειμερινούς μήνες.
Κύρια πλουτοπαραγωγική πηγή του νομού είναι η βιοτεχνία και οικοτεχνία γουναρικών, ιδιαίτερα στην πόλη της Καστοριάς. Εδώ, η επεξεργασία των γουναρικών έχει παράδοση 500 περίπου χρόνων.
Εκτός των άλλων η Καστοριά έχει μια Παλιά Πόλη για την οποία μπορεί να υπερηφανεύεται… Σαν βγαλμένη από παραμύθι ή σκηνικό ταινίας, το Ντολτσό όπως ονομάζεται είναι η πιο παλιά και γραφική συνοικία στη Καστοριά, ανέπαφη από τον χρόνο, θα σας κάνει να θέλετε να χαθείτε ανάμεσα στα πέτρινα καλντερίμια της!
Πανέµορφα, αναστηλωµένα αρχοντικά –άλλα νεοκλασικά και άλλα πιστά στη µακεδονίτικη αρχιτεκτονική–, αξιόλογα µουσεία και λιθόστρωτα καλντερίµια «συνωµοτούν» για να µας ταξιδέψουν νοερά σε µια άλλη εποχή, τότε που η πόλη βρισκόταν στο ζενίθ της.
Το Ντολτσό είναι –όπως εύκολα θα μάντευε κανείς– η πιο αρχοντική από τις γειτονιές της. Ξεκινά από τον παραλιακό δρόμο στη νότια πλευρά της πόλης, και ανηφορίζει κάνοντας ζιγκ-ζαγκ σε λιθόκτιστα σοκάκια στολισμένα με τα παλιά της αρχοντικά και τα κουκλίστικα εκείνα σπιτάκια με τα χαγιάτια τους, που στηρίζονται σε ξύλινα δοκάρια, βυζαντινές εκκλησίες, πολύχρωμα βιτρό στα παράθυρα των οντάδων. Ένα σκηνικό που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από άλλη εποχή και να έρχεται ζωντανό και επιβλητικό μπροστά στα μάτια μας…
Εμείς φυσικά φάγαμε στο “Ντολτσό” φημισμένο εστιατόρια μοναδικό μαγειρευτό μοσχαρίσοο κρέας αλλά και την τοπική σπεσιαλιτέ τα σαρμαδάκια.
Βόλτα στην λίμνη Ορεστιάδα
Καστοριά ίσον λίμνη! Περισσότερο από κάθε άλλη, αυτή η πόλη της δυτικής Μακεδονίας είναι συνδεδεμένη με τη λίμνη Ορεστιάδα και το υγρό στοιχείο. Μια λίμνη που κάθε εποχή, κάθε μέρα, μέχρι και κάθε στιγμή, συνιστά ένα διαφορετικό κάδρο, έτσι όπως καθρεφτίζονται οι οξιές, τα πλατάνια και οι κορυφές από τα βουνά πάνω στη γυάλινη επιφάνειά της…
Καταλήξαμε στο Ναυτικό Όμιλο για καφέ και εκπληκτική θέα στη λίμνη.
Δισπηλιό
Το Δισπηλιό είναι μεγάλος οικισμός στην Καστοριά και βρίσκεται περίπου στο 4χλμ του δρόμου Καστοριάς – Άργους Ορεστικού.
Στην περιοχή έχουν ανασκαφεί νεολιθικά ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και η πινακίδα του Δισπηλιού η οποία χρονολογήθηκε επακριβώς με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στον «Δημόκριτο», στο 5260 π.Χ., δηλαδή στο τέλος της μέσης νεολιθικής περιόδου!
Oι συστηματικές ανασκαφές (1992 και μετά) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Eυρώπη.
Μια επίσκεψη εδώ στο Προϊστορικό Δισπηλιό δεν είναι ένας απλός περίπατος. Είναι ένα μεγάλο ταξίδι που θα σας πάει πολύ μακριά στο χρόνο, σε μια “χώρα” του άγνωστου και του αινιγματικού…
Ναι η Φλώρινα και η Καστοριά είναι δύο προορισμοί που πρέπει να βάλετε στο πρόγραμμα των τουριστικών προορισμών σας .Εμείς με αυτές κάναμε τη δημοσιογραφική περιηγητική μας αρχή .Έπεται συνέχεια στην πανέμορφη Ελλάδα.
Ρεπορτάζ Φωτο Σάκης Αντωνίου ,Απρίλιος 2023
