Άρθρο του Θεόδωρου Ν. Κολυδά

30 Ιουνίου 2025

Οι φυσικές καταστροφές, όπως πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, σεισμοί και ακραία καιρικά φαινόμενα, γίνονται όλο πιο συχνές και έντονες. Η πρόληψη και η ετοιμότητα είναι κρίσιμες για τη μείωση των ανθρωπίνων και οικονομικών καταστροφών. Παρότι ο υπογράφων το παρόν άρθρο, αποχώρησε πρόσφατα από την ΕΜΥ, με τα χρόνια εμπειρίας και τις γνώσεις του, εξακολουθεί να πιστεύει ότι μπορεί ακόμη να παίξει σημαντικό ρόλο- από άλλο πόστο- στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού και των φορέων του Δημόσιου ή του Ιδιωτικού τομέα, απέναντι στις φυσικές καταστροφές. Μέσω της εκπαίδευσης, και της τεχνολογικής καινοτομίας, ακόμη και όσοι δεν έχουν ενεργό επιχειρησιακό ρόλο, μπορούν να συνεχίσουν να “σώζουν ζωές” και να προστατεύουν το περιβάλλον σε μια εποχή όπου οι κλιματικές απειλές γίνονται όλο πιο σοβαρές. Πολύ απλά, διότι η γνώση δεν πάει στη σύνταξη – αλλά μπορεί να γίνει το κλειδί για ένα ασφαλέστερο αύριο, μέσα από την εκπαίδευση πολιτών, των στελεχών της κρατικής μηχανής ή και των ιδιωτών.

Ήδη το Διιδρυματικο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών “Ανάλυση και Διαχείριση Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης που γίνεται σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Ακαδημία έχει αποδώσει καρπούς, καθώς εδώ και μια δεκαετία στελέχη από την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, τις Ένοπλες Δυνάμεις και γενικότερα τον ευρύτερο Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα, έχουν γίνει κοινωνοί του υψηλού επιπέδου γνώσεων του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού.
Από την αρχή της λειτουργίας του προγράμματος, είχα την τιμή να διδάξω εισαγωγικά θέματα Μετεωρολογίας στο εν λόγω Μεταπτυχιακό, ενώ στην πορεία διαπίστωσα ότι η πλειοψηφία των διπλωματικών, προέκυπταν από πραγματικές ανάγκες του πυροσβεστικού σώματος και της πολιτικής προστασίας, σε θέματα σχετικά με τη Διαχείριση κρίσεων, τη Χαρτογράφηση ευάλωτων περιοχών και τη χρήση τεχνολογιών open source (π.χ. OpenGrADS, QGIS).κ.α. Η σύμπραξη του Μεταπτυχιακού της Πυροσβεστικής Ακαδημίας με το ΔΠΘ δημιούργησε και εξακολουθεί να δημιουργεί συνθήκες επιστημονικής και επιχειρησιακής υπεροχής στην Πυροσβεστική, ενισχύει και προάγει τη διεπιστημονικότητα και την καινοτομία στη διαχείριση φυσικών κινδύνων, που δεν είναι και λίγοι για την ακριτική περιοχή.

ΟΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ

1. Γεωμορφολογικές και Κλιματικές Ιδιαιτερότητες.
Η περιοχή διακρίνεται για την παρουσία σημαντικών ορεινών όγκων όπως η Ροδόπη και η Λεκάνη του Νέστου, καθώς και πλούσιων υδάτινων σωμάτων όπως οι ποταμοί Έβρος, Άρδας και Νέστος. Οι ποταμοί αυτοί είναι διασυνοριακοί και επηρεάζονται από τις κλιματικές συνθήκες και τις υδραυλικές παρεμβάσεις των γειτονικών χωρών (Βουλγαρία και Τουρκία). Συχνό φαινόμενο είναι οι χειμερινές και εαρινές πλημμύρες, ιδιαίτερα στον νομό Έβρου, όπου καταστρέφονται γεωργικές εκτάσεις και οικισμοί.
Οι έντονες βροχοπτώσεις και τα χιονοστρώματα στα ορεινά οδηγούν σε αυξημένες απορροές, ενώ οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με ξηρασία ευνοούν την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών. Η έλλειψη ολοκληρωμένων αντιπλημμυρικών έργων και η ελλιπής συντήρηση υφιστάμενων υποδομών αυξάνουν την τρωτότητα των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε φυσικούς κινδύνους.

Η συνολική λεκάνη απορροής του Έβρου- Πηγή ΥΠΕΚΑ/ΕΓΥ

2. Διασυνοριακά Ζητήματα και Έλλειψη Συντονισμού.
Η περιοχή συνορεύει με δύο χώρες (Βουλγαρία και Τουρκία), γεγονός που καθιστά κρίσιμη τη συνεργασία σε διασυνοριακό επίπεδο για την πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Ωστόσο, η απουσία μόνιμων διακρατικών μηχανισμών διαχείρισης φυσικών κινδύνων, η ανεπαρκής ανταλλαγή δεδομένων (ιδίως υδρομετεωρολογικών) και η έλλειψη κοινών πρωτοκόλλων αντιμετώπισης κρίσεων οδηγούν σε καθυστερήσεις και παρερμηνείες. Για παράδειγμα, η αιφνίδια απελευθέρωση υδάτων από φράγματα στη Βουλγαρία προκαλεί πλημμυρικά φαινόμενα στον Έβρο, χωρίς οι τοπικές ελληνικές αρχές να έχουν επαρκή χρόνο προετοιμασίας.

3. Έλλειψη Υποδομών και Τεχνικών Μέσων.
Πολλοί δήμοι της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης , ιδίως οι ορεινοί και απομακρυσμένοι, δεν διαθέτουν επαρκή τεχνικά μέσα, σύγχρονα οχήματα, εξειδικευμένο προσωπικό και επαρκή χρηματοδότηση για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Τοπικές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας λειτουργούν υποστελεχωμένες, με περιορισμένο εξοπλισμό και συχνά εξαρτώνται από τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής ή του Στρατού. Επιπλέον, η κατάσταση επιδεινώνεται από την απουσία κεντρικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για όλους τους τύπους φυσικών κινδύνων.

4. Θεσμικά και Διοικητικά Κενά.
Η πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα για την πολιτική προστασία δημιουργεί καθυστερήσεις και σύγχυση αρμοδιοτήτων. Η διαχείριση κρίσεων απαιτεί άμεση συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας, Δήμων, Πυροσβεστικής, Αστυνομίας, ΕΚΑΒ, Στρατού και άλλων φορέων, ωστόσο συχνά δεν υπάρχει προκαθορισμένος ρόλος, σαφές σχέδιο ή επαρκής εκπαίδευση. Οι ασκήσεις ετοιμότητας πραγματοποιούνται σποραδικά, και τα τοπικά σχέδια έκτακτης ανάγκης είναι είτε ελλιπή είτε ξεπερασμένα. Επιπλέον, ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων και η έλλειψη θεσμικής συνέχειας επιδεινώνουν το πρόβλημα.

5. Αδυναμία Πρόληψης και Εκπαίδευσης του Πληθυσμού
Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η έλλειψη κουλτούρας πρόληψης και εκπαίδευσης του πληθυσμού. Οι τοπικές κοινωνίες, και ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες όπως ηλικιωμένοι, παιδιά ή άτομα που δε γνωρίζουν ελληνικά, δε διαθέτουν την απαραίτητη ενημέρωση για το πώς να αντιδράσουν σε περίπτωση φυσικής καταστροφής. Οι σχολικές μονάδες σπανίως υλοποιούν ασκήσεις εκκένωσης, ενώ ο δημόσιος διάλογος επικεντρώνεται περισσότερο στην αποκατάσταση ζημιών και λιγότερο στην πρόληψη.

6. Οικονομικοί και Δημογραφικοί Παράγοντες
Η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη αντιμετωπίζουν έντονο δημογραφικό μαρασμό, με μείωση του πληθυσμού, γήρανση και μαζική μετανάστευση νέων. Αυτό επηρεάζει άμεσα την ικανότητα των τοπικών κοινωνιών να ανταποκριθούν σε κρίσεις, καθώς υπάρχει έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και εθελοντών. Παράλληλα, η οικονομική υστέρηση περιορίζει τη δυνατότητα των ΟΤΑ να επενδύσουν σε υποδομές πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων. Το γεγονός ότι πολλές περιοχές εξαρτώνται από τη γεωργία και την κτηνοτροφία σημαίνει ότι οι φυσικές καταστροφές έχουν άμεσες και βαριές συνέπειες στο τοπικό εισόδημα και την επιβίωση των κατοίκων.

7. Αναποτελεσματική Χωροταξία και Ανάπτυξη
Σε πολλές περιπτώσεις, η επέκταση των οικισμών έχει γίνει χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι φυσικοί κίνδυνοι, με αποτέλεσμα να υπάρχουν οικισμοί μέσα σε πλημμυρικές ζώνες ή κοντά σε δασικές εκτάσεις υψηλής επικινδυνότητας. Η αυθαίρετη δόμηση και η αποψίλωση δασών για καλλιέργειες ή βόσκηση επιδεινώνουν την έκθεση των περιοχών σε καταστροφές. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού με γνώμονα την ανθεκτικότητα αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην ολιστική διαχείριση κινδύνων.

8. Ελλιπής Ψηφιακή Υποστήριξη και Τεχνολογία
Η αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων για την παρακολούθηση και πρόγνωση κινδύνων (όπως μετεωρολογικά μοντέλα, δορυφορικές εικόνες, αισθητήρες πλημμύρας) παραμένει σε αρχικό στάδιο για πολλές περιοχές. Πολλοί δήμοι δεν διαθέτουν ψηφιακούς χάρτες επικινδυνότητας ή σύγχρονα GIS συστήματα, ούτε εφαρμογές που να ειδοποιούν τους πολίτες σε πραγματικό χρόνο. Αυτό οδηγεί σε καθυστερημένη αντίδραση και απώλεια κρίσιμων πληροφοριών.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη απαιτεί μία πολυεπίπεδη προσέγγιση, που πρέπει να ενσωματώνει τη γεωφυσική πραγματικότητα, την τοπική κοινωνική δυναμική και τη θεσμική ωριμότητα. Κρίσιμη είναι η ενίσχυση των τοπικών μηχανισμών πολιτικής προστασίας, η δημιουργία διασυνοριακών συνεργασιών, η επένδυση σε τεχνολογία, αλλά και η καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης και αυτοπροστασίας στους πολίτες. Χωρίς συνολικό σχεδιασμό και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η περιοχή θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, με σοβαρές επιπτώσεις για την ασφάλεια, την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η συμβολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) είναι καθοριστική στην αντιμετώπιση της κλιματικής τρωτότητας της περιοχής, ιδιαίτερα αν αξιοποιήσει και ενισχύσει τις ευκαιρίες που προσφέρονται μέσα από την ίδρυση ή ένταξη νέων τμημάτων που ήδη δρομολογήθηκαν από το 2024 με τον Ν. 5094/2024 με αντικείμενο την Κλιματική Αλλαγή, τη Διαχείριση Καταστροφών, την Περιβαλλοντική Μηχανική ή τις Γεωεπιστήμες. Παρακάτω θα δούμε εν συντομία πώς μπορούμε να βοηθηθούμε μέσα από ένα ολιστικό και πρακτικά εφαρμόσιμο πλαίσιο.

1. Εκπαιδευτική Διάχυση και Ανάπτυξη Γνώσης

Η ίδρυση των νέων τμημάτων με αντικείμενο την κλιματική αλλαγή, την πολιτική προστασία, τη διαχείριση περιβάλλοντος και τις τεχνολογίες ανθεκτικότητας μπορεί να καλλιεργήσει εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό στην περιοχή. Οι φοιτητές που θα εκπαιδευτούν σε αυτά τα αντικείμενα θα αποκτήσουν πρακτικές γνώσεις σε ανάλυση κινδύνου, πρόληψη καταστροφών και ανθεκτικότητα υποδομών. Επίσης θα μπορούν να στελεχώσουν τις τοπικές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, τους ΟΤΑ, τις ΜΚΟ και ιδιωτικούς φορείς και θα συνδέσουν την ακαδημαϊκή θεωρία με τα πραγματικά προβλήματα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την ΕΜΥ που θα αναπτύξουμε αργότερα θα προβάλει την προσπάθεια και θα ενισχύσει το έργο.

2. Διοργάνωση και Συντονισμός Ερευνητικών Προγραμμάτων

Το ΔΠΘ μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες για την χαρτογράφηση της κλιματικής τρωτότητας σε περιοχές υψηλού κινδύνου (π.χ. πλημμυρικά πεδία στον Έβρο, δασικές εκτάσεις Ροδόπης) και την ανάπτυξη εργαλείων έγκαιρης προειδοποίησης με αξιοποίηση δορυφορικών δεδομένων, μοντέλων πρόγνωσης και τεχνητής νοημοσύνης.

Μέσα από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα (όπως Horizon, Interreg, ΕΣΠΑ), μπορεί να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη πιλοτικών δράσεων και τεχνολογικών λύσεων ειδικά για τις ανάγκες της περιοχής.

3. Συνεργασία με Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνία

Το Πανεπιστήμιο μπορεί να λειτουργήσει ως σύμβουλος και τεχνικός φορέας υποστήριξης των Δήμων, της Περιφέρειας και των Σωμάτων Ασφαλείας με παροχή εκπαιδεύσεων σε εργαζομένους της πολιτικής προστασίας και τη δημιουργία δικτύου επιστημονικής υποστήριξης κρίσεων, διαθέσιμο 24/7 σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Μπορεί να συμμετάσχει επίσης στη σύνταξη Τοπικών Σχεδίων Ανθεκτικότητας (π.χ. προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ανασχεδιασμός υποδομών) και παράλληλα, μπορεί να οργανώσει ημερίδες, σεμινάρια και προγράμματα δια βίου μάθησης για πολίτες, εθελοντές, αγρότες και μαθητές.

4. Δημιουργία Κέντρου Καινοτομίας για την Κλιματική Ανθεκτικότητα – ΕΔΡΑ UNESCO

Μέσα από την ένταξη των νέων τμημάτων που έχουν ήδη δημιουργηθεί, το ΔΠΘ μπορεί να φιλοξενήσει ένα Διατομεακό Κέντρο Αριστείας για την ανάπτυξη εφαρμογών και λογισμικού για διαχείριση φυσικών καταστροφών, πιλοτικά συστήματα πρόγνωσης (π.χ. πλημμυρών, δασικών πυρκαγιών) και συνεργασίες με startups και τεχνολογικές εταιρείες στον τομέα της κλιματικής τεχνολογίας.

Η υπάρχουσα Έδρα UNESCO στο ΔΠΘ μπορεί να αναβαθμιστεί περαιτέρω και να λειτουργεί ως διεθνής κόμβος έρευνας, εκπαίδευσης και διάχυσης γνώσης με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διαχείριση φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς συνεργάζεται με διεθνή δίκτυα και εστιάζει σε ζητήματα ανθεκτικότητας, κλιματικής αλλαγής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

5. Τι μπορεί να προσφέρει το Assist Lab (ΔΠΘ)

Το Assist Lab, στο πλαίσιο του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, μπορεί να συμβάλει τόσο στην επιστημονική υποστήριξη της αποκατάστασης όσο και στην πρόληψη μελλοντικών καταστροφών με :
Τεχνολογικές λύσεις: Με Δίκτυα αισθητήρων για πυρανίχνευση και παρακολούθηση μικροκλίματος σε πραγματικό χρόνο, Drones και τηλεπισκόπηση για χαρτογράφηση βλάστησης και εκτίμηση ανάκαμψης καθώς και με πλατφόρμες GIS για οπτικοποίηση και διαχείριση των δεδομένων αποκατάστασης.
 Έξυπνα μοντέλα πρόγνωσης με Machine learning για πρόβλεψη κινδύνου επανάληψης πυρκαγιών με βάση παραμέτρους όπως: βροχοπτώσεις, θερμοκρασίες, εδαφική κάλυψη κ.λπ. Εκτίμηση ρυθμού ανάκαμψης του οικοσυστήματος βάσει ιστορικών δεδομένων.
 Υποστήριξη διαχείρισης κρίσεων με ανάπτυξη λογισμικού για σενάρια άμεσης αντίδρασης σε νέα συμβάντα και εργαλεία εκπαίδευσης τοπικών φορέων (Δήμος Σουφλίου, Φορέας Διαχείρισης Δαδιάς).

Η αποκατάσταση του Δάσους της Δαδιάς βέβαια είναι μια μακρόχρονη διαδικασία που απαιτεί επιστημονική τεκμηρίωση, κοινωνική συμμετοχή και πολιτική βούληση. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και το Assist Lab μπορούν να αποτελέσουν την επιστημονική ραχοκοκαλιά αυτής της προσπάθειας, όχι μόνο για τη Δαδιά, αλλά και ως πρότυπο για άλλα δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.

ΟΙ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΥ

Μετά από επιχειρησιακή εμπειρία τεσσάρων δεκαετιών στην ΕΜΥ και συνεργασία δέκα ετών με το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΔΠΘ, καταθέτω την άποψη ότι είναι απαραίτητη η υπογραφή ενός Μνημονίου Συνεργασίας (MoU) μεταξύ της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) και του Assist Lab, καθώς έτσι θα μπορέσουν να γίνουν καθοριστικά βήματα για την πρόληψη, παρακολούθηση και διαχείριση φυσικών καταστροφών (όπως πυρκαγιές και πλημμύρες) στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Οι κύριοι άξονες, τα οφέλη και οι δυνατότητες αυτής της συνεργασίας θα μπορούν να προβλέπουν ανταλλαγή δεδομένων (καιρού, γεωχωρικών, δορυφορικών), κοινές ερευνητικές και τεχνολογικές δράσεις, ανάπτυξη συστημάτων πρόγνωσης και έγκαιρης ειδοποίησης και εκπαίδευση στελεχών και φοιτητών σε θέματα μετεωρολογίας, φυσικών κινδύνων και επιχειρησιακής διαχείρισης.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Πρόσβαση σε κρίσιμα μετεωρολογικά δεδομένα 

Η ΕΜΥ μπορεί να προσφέρει: Live και ιστορικά δεδομένα (βροχοπτώσεων, ανέμων, υγρασίας), Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προγνωστικά μοντέλα (π.χ. ICON), πληροφορίες για κλιματικές τάσεις και ανωμαλίες στην περιοχή.
Το Assist Lab & το ΔΠΘ μπορούν να: επεξεργάζονται τα δεδομένα με τεχνολογίες AI/GIS και να τα ενσωματώνουν σε συστήματα προειδοποίησης και dashboard, και να υποστηρίζουν την έγκαιρη απόκριση (π.χ. σε συμβάντα όπως το flash flood στο Διδυμότειχο ή οι πυρκαγιές στη Δαδιά).

2. Ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων .

Η συνεργασία μπορεί να οδηγήσει σε “Κέντρο Καινοτομίας Πρόγνωσης Κινδύνου” με live dashboards, δημιουργία τοπικών μοντέλων πρόβλεψης πυρκαγιάς/πλημμύρας με δεδομένα ΕΜΥ, δορυφορικές εικόνες, αισθητήρες πεδίου από Assist Lab και πλατφόρμες υποστήριξης απόφασης για Δήμους και Πολιτική Προστασία.

3. Εκπαίδευση & Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού

Δημιουργία κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων (π.χ. summer schools), και ειδικά σεμινάρια για στελέχη της αυτοδιοίκησης και υπηρεσιών (όπως Δασαρχεία, ΠΣ, ΕΛΑΣ). Επίσης διπλωματικές και μεταπτυχιακές εργασίες με πρόσβαση σε πραγματικά επιχειρησιακά δεδομένα.

4. Σύνδεση με Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Χρηματοδοτήσεις

Το Μνημόνιο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για κοινές προτάσεις σε Horizon Europe (π.χ. Climate Resilience, Disaster Risk Reduction), RescEU, Interreg Ελλάδα–Βουλγαρία & Ελλάδα–Τουρκία, ΕΣΠΑ / Ανάκαμψη & Ανθεκτικότητα.

Ένα τέτοιο Μνημόνιο δεν είναι απλώς μια συμφωνία – είναι η πύλη προς μια νέα εποχή διαχείρισης φυσικών καταστροφών, με συνδυασμό δεδομένων (ΕΜΥ), Επιστήμης και τεχνολογίας (ΔΠΘ, Assist Lab), καθώς τοπικής και εθνικής δράσης. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και το Assist Lab ήδη αποτελούν ζωντανό παράδειγμα της σύνδεσης ακαδημαϊκής έρευνας με την τοπική κοινωνία και μέσα από την καινοτομία και τη συνεργασία με άλλους φορείς, θα ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης απέναντι στις φυσικές καταστροφές, προετοιμάζοντας τους πολίτες, τις αρχές και το περιβάλλον για τις προκλήσεις του μέλλοντος. Οι περισσότεροι αναγνωρίζουμε ότι η Θράκη και η Ανατολική Μακεδονία αποτελούν μία γεωγραφικά ευαίσθητη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, η οποία εκτίθεται σε ποικιλία φυσικών κινδύνων, όπως πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, σεισμοί και χιονοπτώσεις. Η σύνθετη γεωμορφολογία, το έντονο ανάγλυφο, τα μεγάλα υδάτινα συστήματα και η γειτνίαση με ενεργά τεκτονικά ρήγματα συντελούν σε μία σειρά από προκλήσεις για την πρόληψη, διαχείριση και αποκατάσταση των συνεπειών φυσικών καταστροφών. Παράλληλα, κοινωνικά, θεσμικά και οικονομικά προβλήματα δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων.

Υπό το πρίσμα της πολιτικής προστασίας, της τοπικής διακυβέρνησης και της κοινωνικής συνοχής, η ΕΜΥ αλλά και το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας θα πρέπει να στηρίξουν την προσπάθεια για αναβάθμιση της εκπαίδευσης και των υπηρεσιών από την επιστημονική κοινότητα προς τους πολίτες.

Θεόδωρος Ν. Κολυδάς
Διευθυντής Τομέα Υδρομετεωρολογίας και Φυσικών Καταστροφών εργαστηρίου Assist Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης – Mετεωρολόγος Star Channel – Πρώην Διευθυντής Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου ΕΜΥ – Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Έδρας UNESCO Con-E-Ect.